SO SÁNH CHẠM VÀ NGỌN CỎ

                                SO SÁNH

                       CHẠM và NGỌN CỎ

 

CHẠM

Vùi vào tóc anh
Chạm
rong rêu đại dương , ẩm mục rừng già
ngai ngái phù sa cánh đồng rơm rạ
Chạm sợi đa đoan
nhuộm màu dâu bể
Chạm sợi muộn phiền
ẩn mình lặng lẽ

Vùi vào môi anh
Chạm thềm mê man, chạm bờ mộng mị
Chạm lời chối bỏ trong lời thầm thì
Dâng bời bời nhớ
Chạm bời bời quên

Vùi vào tay anh
Chạm đường vân quen mịt mùng lạc lối
Chạm vết thương sâu dấu chai cằn cỗi
Hôn ngón yêu thương
Chạm ngón lạnh lùng

Vùi sâu vào anh
Vùi vào giấc mơ
Vào đêm
Không anh.

(Đậu Thị Thương)

 

                      Ngọn Cỏ

 

tiếng nước đái

nhỏ giọt

trong bồn cầu tí tách

thứ nước ấm sóng sánh vàng

hổ phách

trong người tôi tuôn ra

phải rồi

tôi là đàn bà

hạng đàn bà đái không qua ngọn cỏ

bây giờ

được ngồi rồi trên bồn cầu chễm chệ

tương lai không chừng tôi sẽ

to con mập phệ

tí tách như mưa

ngọn cỏ gió đùa.

 

(Nguyễn Thị Hoàng Bắc)

 

1/ Hình Thức

     Chạm: Hình thức khá mới, vượt qua thơ truyền thống, cố gắng, bằng cách xuống dòng, tạo một diện mạo mới cho bài thơ,  nhưng khi đọc lên vẫn còn âm hưởng Thơ Mới. Thái độ của ĐTT với số chữ trong câu còn chưa thực sự tự do.

     Ngọn Cỏ: Tự do phóng khoáng hơn, câu chữ không theo một quy luật bó buộc nào, vượt qua thơ truyền thống và Thơ Mới. Thái độ của NTHB đối với số chữ trong câu hoàn toàn phóng khoáng.

    Bình: Ngọn Cỏ thắng

2/ Vần

    Chạm: vần chỗ có chỗ không, thoang thoảng mà tự nhiên, tạo được nhịp điệu . Nói chung, thái độ của ĐTT đối với vần tự do, không cố tình loại bỏ vần nhưng hoàn toàn không bị lệ thuộc.

    Ngọn Cỏ: thái độ của NTHB đối với vần còn “cứng”, vẫn tự buộc mình vào những quy luật của vần. Nhờ số chữ trong câu dài ngắn không chừng nên cái giọng ầu ơ đã giảm đi khá nhiều nhưng vị ngọt thơ ca còn khá đậm, có chỗ dư thừa.

   Bình: Chạm thắng

3/ Ngôn Ngữ, Hình Ảnh Thơ

     Chạm: Ngôn ngữ “hiền”, khao khát, nồng nàn, đằm thắm. Hình ảnh mờ ảo và gợi cảm, gợi dục nhưng “thanh”.

     Ngọn Cỏ: Ngôn ngữ mạnh dạn, ngổ ngáo, bậm trợn. Hình ảnh thực, sống động nhưng dễ bị những người bảo thủ “chê”.

    Bình: Chạm thắng

4/ Ý Tưởng

     Chạm: thể hiện quyền bày tỏ trung thực, không tránh né, úp mở về một trong những nhu cầu nhân bản của phụ nữ.

      Ngọn Cỏ: Đòi nam nữ bình quyền, diện tích phủ sóng rộng lớn hơn.

      Bình: ĐTT cắn miếng vừa miệng nên nhai nuốt ngon lành. NTHB cắn miếng quá to, vương vãi tùm lum. Chạm thắng

5/ Lỗi Kỹ Thuật

    Chạm: không

    Ngọn Cỏ: ngoài việc dùng chữ thiếu chính xác (nhỏ giọt), vần quá đậm đà, NTHB còn có hai lỗi kỹ thuật khác là ẩn dụ không kín kẽ và câu kết “trật bàn đạp”

    Bình: Chạm thắng

6/ Tính Cách của Tác Giả và Hồn Thơ

      ĐTT: hết mình với cuộc chơi ân ái nhưng vẫn còn nét e lệ, hiền thục của phụ nữ. Sự dè dặt, mực thước của một cô giáo chinh phục được tình thương mến của người đọc. Cái giá phải trả là Hồn Thơ - cảm xúc ở tầng 3 - yếu.

     NTHB: ngổ ngáo, bạt mạng, bất cần thiên hạ. Người đọc bình thường nhìn NTHB bằng con mắt để ý, dè chừng, nhưng những người Thơ thấy chị bước vào Ngọn Cỏ khi đang cao hứng, lên cơn. Ngọn Cỏ nhờ thế, có Hồn hơn, cảm xúc ở tầng 3 nhiều hơn.

     Bình: Ngọn Cỏ thắng

KẾT  LUẬN

Tôi thích thái độ của NTHB khi bước vào khung cảnh bài thơ. Bất cần thiên hạ. Chỉ biết có thơ. Lỗi ở phép ẩn dụ thì vô phương sửa chữa vì nó là cái Tứ chủ đạo của bài thơ. Còn những lỗi kỹ thuật khác, nếu chị đọc kỹ lại trước khi phổ biến thì có thể sửa chữa được, và dĩ nhiên, giá trị nghệ thuật của bài thơ sẽ được nâng cao hơn nhiều.

Trong khi đó, Chạm là bài thơ có duyên ngầm, được viết cẩn trọng, không sơ suất. Thế trận chữ nghĩa khá chặt chẽ. Tác giả khéo léo tạo được sự ngạc nhiên thích thú ở cuối bài nên cảm xúc ở tầng 2 khá mạnh.

Dựa vào những phân tích trên, bạn đọc có thể đã tự chọn được Bài Thơ Thắng Cuộc.

Riêng tôi, đã nghiêng về bài thơ Chạm của Đậu Thị Thương.

Phạm Đức Nhì

nhidpham@gmail.com

Bạn đọc nào không đồng ý với phân tích, nhận định của tôi, xin cho biết để trao đổi thêm.